Kto płaci za sprzątanie po morderstwie? Przepisy, orzecznictwo i praktyka w Polsce
Zbrodnia, choć rzadziej spotykana niż inne przypadki śmierci, pozostawia po sobie wyjątkowo trudne do uprzątnięcia ślady. Mieszkanie, w którym doszło do zabójstwa, wymaga nie tylko dezynfekcji, ale często także specjalistycznego czyszczenia, utylizacji i ozonowania. Pojawia się jednak kluczowe pytanie: kto ponosi koszt takiej usługi? W artykule omawiamy, dlaczego sprzątanie po morderstwie to zadanie dla specjalistów, co mówią przepisy prawa w Polsce, kto najczęściej płaci za sprzątanie w praktyce i ile taka usługa może kosztować.
Dlaczego sprzątanie po morderstwie to specjalistyczna usługa?
Zabójstwo lub inne brutalne przestępstwo pozostawia po sobie nie tylko krew i inne płyny ustrojowe, ale również:
- fragmenty tkanek i kości,
- zabrudzenia o charakterze biologicznym i chemicznym,
- skażenie powierzchni i przedmiotów (ściany, meble, podłogi),
- silny, trudny do usunięcia zapach śmierci.
W takich przypadkach konieczne jest użycie:
- środków dezynfekujących o działaniu wirusobójczym i bakteriobójczym,
- ozonowania i zamgławiania pomieszczeń,
- sprzętu ochronnego, który chroni personel przed zakażeniem,
- procedur zgodnych z przepisami sanitarnymi.
Zwykłe środki czystości są całkowicie niewystarczające. Profesjonalne sprzątanie po morderstwie pozwala przywrócić lokal do stanu używalności – bez ryzyka dla zdrowia mieszkańców i służb.
Co mówią przepisy prawa w Polsce o sprzątaniu po morderstwach oraz ponoszeniu kosztów?
W polskim systemie prawnym nie istnieje osobna ustawa regulująca sprzątanie po zgonach lub zbrodniach. Jednak obowiązujące przepisy wskazują, że:
- odpowiedzialność za lokal ponosi jego właściciel (osoba fizyczna, spółdzielnia, gmina, wynajmujący),
- obowiązkiem właściciela jest przywrócenie lokalu do stanu sanitarnego umożliwiającego jego dalsze użytkowanie,
- sprzątanie po zdarzeniu nie należy do zadań służb (policji, prokuratury, pogotowia), które wykonują tylko czynności operacyjne i dochodzeniowe.
To oznacza, że formalnie to właściciel nieruchomości odpowiada za posprzątanie po morderstwie – niezależnie od tego, kto był ofiarą i sprawcą.
Kto najczęściej ponosi koszt sprzątania po zgonach w wyniku zabójstwa w praktyce?
W praktyce, koszty sprzątania po morderstwie ponoszą:
- rodzina zmarłego – jeśli była właścicielem lub spadkobiercą mieszkania,
- właściciel mieszkania – w przypadku wynajmu lub pustostanu,
- zarządca nieruchomości – gdy zdarzenie miało miejsce w częściach wspólnych budynku,
- gmina lub miasto – gdy do zgonu doszło w lokalu komunalnym lub bezdomny zmarł w przestrzeni publicznej.
Zdarza się, że rodzina odcina się od mieszkania po zgonie, nie odbiera spadku lub nie ma środków na opłacenie usługi. Wtedy sprzątanie realizuje właściciel lub administrator, który może później dochodzić roszczeń finansowych.
Kiedy państwo nie pokrywa kosztów i dlaczego?
Wbrew powszechnemu przekonaniu, państwo nie finansuje sprzątania po zgonach, nawet w wyniku przestępstwa. Budżet państwa lub samorządów pokrywa jedynie:
- koszty dochodzenia i zabezpieczenia śladów,
- transport zwłok do zakładu medycyny sądowej,
- pogrzeb w sytuacji braku rodziny (zgodnie z ustawą o pomocy społecznej).
Koszty dezynfekcji, utylizacji wyposażenia czy remontu lokalu obciążają właściciela nieruchomości. Nawet jeśli zabójstwo miało miejsce w mieszkaniu ofiary, rodzina lub spadkobiercy muszą pokryć koszt przywrócenia lokalu do stanu bezpiecznego.
Ile kosztuje sprzątanie po morderstwie?
Cena sprzątania po zgonie zależy od wielu czynników:
- stopnia skażenia (krew, płyny ustrojowe, tkanki),
- powierzchni pomieszczeń,
- konieczności usuwania mebli, tapicerki, podłóg,
- potrzeby utylizacji odpadów biologicznych,
- zakresu dezynfekcji i ozonowania.
Średnie ceny wahają się od:
- 1500–3000 zł – przy niewielkich zanieczyszczeniach, bez konieczności rozbiórek,
- 3000–6000 zł – w przypadku dużych ilości krwi, tkanek, długiego czasu przebywania ciała w mieszkaniu,
- powyżej 10 000 zł – jeśli konieczna jest rozbiórka podłóg, utylizacja mebli, pełne ozonowanie i przygotowanie lokalu do remontu.
Cena zawsze ustalana jest indywidualnie po oględzinach lub na podstawie dokumentacji fotograficznej.
Podsumowanie
Sprzątanie po morderstwie to specjalistyczna usługa, która wymaga doświadczenia, wiedzy i odpowiednich środków. Choć przepisy prawa nie regulują tego wprost, to w praktyce koszt sprzątania ponosi właściciel mieszkania – niezależnie od tego, czy był nim zmarły, rodzina, czy instytucja. Państwo nie pokrywa kosztów, a odpowiedzialność za przywrócenie lokalu do użytku spoczywa na zarządzających nim osobach. Dlatego warto znać swoje obowiązki i nie zwlekać z działaniem – dla zdrowia, bezpieczeństwa i szacunku wobec tragedii, która się wydarzyła.