Ustanowienie kuratora dla osoby ubezwłasnowolnionej – czy jest obowiązkowe?
Niektóre osoby z powodu niedorozwoju umysłowego lub różnego rodzaju chorób i innych zaburzeń psychicznych nie mogą samodzielnie podejmować ważnych i wiążących decyzji. W takiej sytuacji konieczna jest pomoc odpowiedniej osoby. Z tego względu w polskim prawie obowiązuje pojęcie ubezwłasnowolnienia, które dotyczy tego typu osób i pozwala przydzielić im opiekuna lub kuratora, który zadba o ich życie i przyszłość.
Warto więc wiedzieć kim jest osoba ubezwłasnowolniona, czy ustanowienie kuratora dla takiej osoby jest konieczne, jak wygląda proces przydzielenia kuratora i kto może sprawować to stanowisko?
Kim jest osoba ubezwłasnowolniona?
Ubezwłasnowolnienie to instytucja prawna, która powstała w celu służenia osobą, które nie są w stanie kierować swoim postępowaniem oraz życiem w odpowiedni i racjonalny sposób, z powodu różnego rodzaju chorób psychicznych, niedorozwoju umysłowego lub innych zaburzeń psychicznych. Do grupy tego typu zaburzeń można zaliczyć również pijaństwo czy też narkomanię.
Wraz z orzeczeniem o ubezwłasnowolnieniu danej osoby, jeśli nie pozostaje ona pod władzą i opieką rodzicielską, ustanawia się opiekę lub kuratelę w zależności od danej sytuacji. Ubezwłasnowolnienie może występować w formie całkowitej, w przypadku osób, które ukończyły 13 lat, lub częściowej w przypadku osób pełnoletnich. To czy dana osoba zostanie ubezwłasnowolniona oraz jaki będzie tego zakres, zależy tylko od decyzji sądu.
Należy pamiętać, że nie każde zaburzenie psychiczne jest podstawą do wydania decyzji o ubezwłasnowolnieniu, a ponadto zakres, jaki obejmuje ubezwłasnowolnienie, może znacząco się różnić w zależności od danego przypadku i danej osoby.
Czy ustanowienie kuratora dla osoby ubezwłasnowolnionej jest konieczne?
W przypadku wydania decyzji o ubezwłasnowolnieniu całkowitym wiąże się to z całkowitą utratą zdolności do czynności prawnych, a także z ustanowieniem odpowiedniego opiekuna prawnego, którego zadaniem jest reprezentowanie danej osoby. W większości przypadków czynności prawne podjęte przez osobę ubezwłasnowolnioną są nieważne.
Istnieje jednak pewny wyjątek, który dotyczy drobnych bieżących spraw życia codziennego i zawieranych w związku z tym umów. Taki wyjątek dotyczy osób, które są częściowo ubezwłasnowolnione. W tym przypadku sąd wyznacza takim osobom odpowiedniego kuratora, który będzie wsparciem dla takiej osoby i będzie ją reprezentować we wszelkich ważnych kwestiach, w których dana osoba nie może podejmować decyzji samodzielnie.
Do reprezentowania danej osoby ubezwłasnowolnionej i zarządzania jej majątkiem kurator jest uprawniony tylko w sytuacji, gdy sąd opiekuńczy wyda taką decyzję. W przeciwnym wypadku kurator pełni jedynie funkcję doradcy dla danej osoby. Z przepisów wynika więc, że kurator jest niezbędny w przypadku osób ubezwłasnowolnionych i to on często podejmuje decyzje w imieniu danej osoby, w najważniejszych tematach. Pozwala to uchronić osobę ubezwłasnowolnioną przed podejmowaniem nieprzemyślanych oraz błędnych decyzji i tym samym zapewnić jej bezpieczne, komfortowe życie.
W jaki sposób zostaje ustanowiony kurator dla osoby ubezwłasnowolnionej?
Decyzje w kwestii ubezwłasnowolnienia oraz ustanowienia opiekuna lub kuratora dla danej osoby, wydaje oczywiście sąd zajmujący się daną sprawą. Sąd opiekuńczy, przed którym składa się przyrzeczenie, wydaje tzw. zaświadczenie, stanowiące dowód uprawnień względem ubezwłasnowolnionego. W ten sposób kurator uzyskuje uprawnienia niezbędne do reprezentowania ubezwłasnowolnionego w najważniejszych sprawach, których zakres również ustanawia sąd opiekuńczy.
Zadaniem kuratora jest w tym przypadku dbanie o to, aby ubezwłasnowolniony miał środki do życia i opiekę lekarską, która pozwoli uchronić go przed wyrządzeniem sobie krzywdy lub sprawić, aby nie zagrażał on innym osobom. Warto jednak zaznaczyć, że kurator nie ponosi żadnych nakładów i wydatków na rzecz podopiecznego, ponieważ jego zadaniem jest wyłącznie odpowiednie kierowanie osobą ubezwłasnowolnioną, aby podejmowała ona odpowiednie decyzje.
Kto może być takim kuratorem?
Kuratorem osoby ubezwłasnowolnionej może zostać osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli osoba pełnoletnia, nieubezwłasnowolniona oraz korzystająca z pełni praw publicznych. Ponadto kandydat na to stanowisko powinien charakteryzować się nienaganną opinią, dobrym stanem zdrowia i nie może być również karany za przestępstwa popełnione umyślnie. Chcąc uzyskać dokładniejsze informacje w związku z wyborem kuratora, warto skorzystać z pomocy kancelarii, które oferują porady prawne w Świnoujściu.
